skip to Main Content

Τὰ κείμενα τοῦ Βυζαντινοῦ καὶ Μεταβυζαντινοῦ Δικαίου εἶναι ἐν μέρει ἐκδεδομένα καὶ ἐν μέρει ἀνέκδοτα. Καὶ ὅσον μὲν ἄφορα εἰς τὰ τοῦ Βυζ. Δικαίου, ὑπερισχύουν τὰ ἐκδεδομένα τῶν ἀνέκδοτων, ὅσον δ’ ἀφορὰ εἰς τὰ τοῦ Μεταβυζαντινοῦ Δικαίου, ἀντιστρόφως, ὑπερισχύουν τὰ ἀνέκδοτα τῶν ἐκδεδομένων. Ἀλλὰ καὶ τὰ τελευταία δὲν εἶναι πάντοτε ἐκδεδομένα κατὰ τρόπον ἱκανοποιητικόν, εἴτε διότι κατὰ τὴν ἐκδοσὶν των, δὲν ἤσαν γνωστὰ περισσότερα χφφ. τῶν χρησιμοποιηθέντων ὑπὸ τῶν ἐκδοτῶν των, εἴτε διότι ἤσαν μὲν καὶ ἄλλα γνωστά, ἄλλα μὴ προσιτὰ εἷς αὐτούς· ἐνίοτε, ἡ μὴ ἱκανοποιητικὴ ἔκδοσις ὀφείλεται εἰς τὴν μὴ ἐπαρκῆ γνῶσιν τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης, ἢ τῆς ἑλληνικῆς παλαιογραφίας, ὑπὸ τῶν ξένων ἐκδοτῶν, τοσούτω μᾶλλον, καθόσον ἢ ἔκδοσις νομικῶν κειμένων ἐπιχειρεῖται συνήθως ὑπὸ νομικῶν καὶ ὄχι φιλολόγων…

Ὑπὸ τὸν ὄρον «ν ο μ ι κ ὰ  κ ε ί μ ε ν α» ἐννοοῦμεν, προκειμένου μὲν περὶ τοῦ Βυζ. Δικαίου: τὰ ἐπίσημα νομοθετήματα, τὰς ἐπ’ αὐτῶν ἰδιωτικᾶς ἐπεξεργασίας, τὰς νομικᾶς μελετᾶς καὶ τὰς συλλογᾶς ἀποφάσεων. προκειμένου δὲ περὶ τοῦ Μεταβυζ. Δικαίου: τὰ «ὁρκωμοτικὰ προστάγματα» (ἀχτναμέδες) τῶν σουλτάνων, χορηγούντων τὰ λεγόμενα «προνόμια» εἰς πατριάρχας, ἢ περιοχάς, ἢ ξένους παροίκους, ἢ τὰ βεράτια, ὑπὲρ μητροπολιτῶν, τὰ σιγίλλια, ἢ γράμματα, ἢ συνοδικὰς ἀποφάσεις, ἢ διαγνώσεις τῶν πατριαρχῶν ἐπὶ διαφόρων νομικῶν θεμάτων, τὰς συνοδικὰς ἀποφάσεις πατριαρχῶν, μητροπολιτῶν, ἢ ἐπισκοπῶν, ἐπὶ διαφορῶν μεταξὺ χριστιανῶν (κυρίως διαζύγια), τὰς διαιτητικὰς ἀποφάσεις αἱρετοκριτῶν, τὰς ἀποφάσεις τούρκων ἱεροδικαστῶν (καδήδων), τὰς ἰδιωτικὰς νομοκανονικὰς συλλογὰς, τὰς εἷς ἁπλὴν γλώσσαν παραφράσεις προγενεστέρων τοιούτων, ἢ νομοθετικῶν συλλογῶν, τὰ πρακτικὰ δημογερόντων καὶ προκρίτων γραπτῆς διατυπώσεως νομικῶν ἐθίμων, ἢ λήψεως ἄλλων ἀποφάσεων κοινοῦ ἐνδιαφέροντος (μέτρων κατὰ ὑπερμέτρων προικοδοσιῶν, κατὰ τῆς πολυτελείας, κλπ, ), τὰ ἑλληνιστὶ συντεταγμένα νομοθετήματα τῶν παραδουναβείων χωρῶν, τὰς διαθήκας καὶ τὰ παντὸς εἴδους συμβόλαια μεταξὺ ἰδιωτῶν, τὰ συμφωνητικὰ ἐσναφίων καὶ ρουφετίων, κλπ.

 

Back To Top